دكتر علي كربلايي خاني
جراح پلاستيك
افتادگی و شل شدن پستانها یکی از پیامدهای مادر شدن، بچهداری و تأثیر نیروی جاذبه زمین در درازمدت است. همچنین حاملگی و بزرگ شدن پستانها به دلیل شیردهی باعث میشود که نوارهای فیبری نگه دارنده پستانها دچار شکستگی شده و پوست آن کشیده شود. با کوچک شدن مجدد پستانها پس از دوران شیردهی به نوزاد، بافت آنها درون پوست کشیده و شل شده قرار می گیرد و وزنشان آنها را به سمت پایین میکشد. افزایش و کاهش وزن فرد نیز ممکن است همین تأثیر را داشته باشد. پیر شدن نیز منجر به این مشکل در خانمها میشود و به همین دلیل است که برخی زنان از افتادگی پستانهای خود ناراضی هستند (چرا که یکی از نشانههای پیری است).
عمل جراحی ماستوپکسی یا بالا بردن پستان که اکثر اوقات از آن به عنوان لیفت یا لیفتینگ نام برده می شود راهی برای برداشتن پوست اضافی شل شده از ناحیه پستان، سر بالا کردن نوک پستان و بازسازی شکل مجدد آن است تا که ظاهر پستان جوانتر شود.
پستانها به طور طبیعی با بالا رفتن سن، بارداری، شیردهی و کاهش وزن دچار افتادگی میشوند. دلیل این مسئله کشیده شدن پوست و نوارهای فیبری پستان است به طوری که دیگر نمیتوانند بافت پستان را در جای خود نگه دارند. هر چند بازسازی نوارهای فیبریِ نگهدارنده پستان امکانپذیر نیست، اما میتوان با برداشتن پوست اضافی، بازسازی بافت و جابهجایی نوک پستان، پستانها را دوباره شکل داد. راههای دیگر حل مشکل افتادگی پستان شامل کاهش اندازه هاله اطراف نوک پستان و بزرگ کردن بافت پستان با توجه به فضای موجود است.
انجام این جراحی باعث سر بالا شدن و محکمتر شدن پستان شما خواهد شد. پس از انجام آن احتمالا در زندگی شخصی و اجتماعی احساس راحتی بیشتری خواهید داشت. هر چند که بهترین نتایج از آنِ خانمهایی میشود که پستانهایی کوچک و دچار افتادگی دارند، اما این جراحی را میتوان بر روی هر نوع پستانی با هر شکل و اندازهای انجام داد. اگر پستانهای شما زیادی بزرگ و سنگین باشند، ممکن است نتیجه این جراحی در طولانی مدت پایدار نماند و دوباره دچار افتادگی پستان شوید.
شما دیدارهایی با جراحتان خواهید داشت تا پیرامون آن چه که از این جراحی انتظار دارید حرف بزنید. جراح سابقه پزشکی شما را جویا خواهد شد و هر گونه مشکل یا بیماری که در حال حاضر دارید یا در گذشته داشتهاید را ثبت خواهد کرد. همچنین فهرستی از تمامی داروهایی که مصرف میکنید را یادداشت خواهد کرد، از جمله داروهای گیاهی که ممکن است بدون نسخه پزشک مصرف کنید. جراح پستانهای شما را معاینه خواهد کرد و عکسهایی از آنها برای ثبت در پرونده پزشکیتان خواهد گرفت. حتما از شما پرسیده خواهد شد که آیا مایلید در حضور یک همراه مورد معاینه و عکسبرداری قرار بگیرید یا خیر. همچنین فرمی را به صورت کتبی باید برای رضایت از معاینه شدن، عکسبرداری و ذخیره عکسها در پرونده پزشکیتان امضا کنید. جراح قد و وزن شما را اندزه خواهد گرفت تا بداند انجام این جراحی برای شما مناسب است یا خیر. اگر اضافه وزن دارید یا قصد دارید در آینده نزدیک باردار شوید، جراح حتما به شما توصیه خواهد کرد که انجام این جراحی را به تعویق بیاندازید.
روشهای مختلفی برای انجام این جراحی وجود دارد. گزینش بهترین روش به اندازه پستان و خواستههایتان از این جراحی بستگی دارد. هر روش جای زخم متفاوتی خواهد داشت. به خاطر داشته باشید که هر نوع روشی را که برای انجام جراحی شما برگزینند، جای زخمها باید به گونهای باشد که در زمان پوشیدن سوتین، لباس دو تکه شنا (بیکینی) و لباسهای خانگی جای زخم قابل مشاهده نباشد. رایجترین روش انجام جراحیِ بالا بردن پستان از طریق انجام برش به دور هاله پستان و سپس ادامه دادن آن تا زیرپستان است. گاهی ممکن است برش زیر شکاف پستان را به گونهای انجام دهند که شکلی لنگرگونه ایجاد شود. سپس پوست اضافی از زیر پستان برداشته شده و شکل پستان از نو به صورت مخروطی طراحی میشود و نوک پستان را بالاتر میکشند. ممکن است اندازه هاله دور پستان نیز تغییر کند. اگر پستانهای شما کوچک و دچار افتادگی است، میتوانید با کمک کاشت بافت سیلیونی یا پروتز سینه (ایمپلنت) اندازه آنها را بزرگتر کنید. کاشت پروتز سیلیکونی تنها راه دستیابی با شکل کاملا تو پُر در ناحیه بالای نوک پستان است. البته ممکن است در درازمدت وجود این ایمپلنت موجب افتادگی دوباره پستان نیز بشود.
اگر هدفتان انجام جراحی کوچک کردن پستان است، صرفا به جراحی مراجعه کنید که متخصص این کار باشد و تجربه و تخصص لازم را داشته باشد. جراح پیش از هر چیز گزینههای مختلف جراحی و نتایج احتمالی هر کدام را پیش پای شما میگذارد. جراحان در چند تخصص جراحی امکان انجام جراحیهای زیبایی را دارند. پزشک خانواده شما میتواند در زمینه یافتن جراح مناسب به شما مشاوره بدهد. باید پیش از انجام جراحی از روش پرداخت هزینه آن آگاه شوید. هیچ کس در فوریت انجام جراحی کوچک کردن پستان نیست و هرگز لازم نیست که این جراحی به صورت فوری و اورژانس انجام شود. اگر جراح مورد نظر شما را در فشار گذاشته تا زودتر تصمیم بگیرید، توصیه ما این است که دنبال جراح دیگری باشید.
تلاش کنید تا جایی که میتوانید سالم باشید. حفظ وزن با مصرف خوراکیهای مناسب و انجام ورزش روزانه مهم است. در این باره از پزشک خانوادهتان مشورت بگیرید. اگر سیگاری هستید، دست کم شش هفته پیش از انجام جراحی آن را ترک کنید تا از ایجاد عوارض جانبی پس از عمل خودداری شود. زیاد نگران نوع برداشتن موهای اطراف محل برشها نباشید. اما در 24 ساعت مانده به زمان جراحی حتما حمام کنید تا از تمیز بودن محل انجام جراحی اطمینان حاصل کنید.
یکی از راههای جایگزین این جراحی، پوشیدن سوتینهای پددار است. اگر پوست پستان شما زیاد کشیده نشده و افتادگی و شلی پستان شما زیاد نیست، شاید بزرگ کردن اندازه پستان با کمک یک ایمپلنت سیلیکونی گزینه بهتری برایتان باشد. اگر پستانهای شما دچار افتادگی شدید شده یا بیش از حد بزرگ است، انجام جراحی کوچک کردن پستان یکی از راههای حل مشکل شما میباشد.
بسیاری از خانمها پس از رسیدن به اهداف فرزندآوری (یعنی زمانی که دیگر نمیخواهد بچه داشته باشند) تصمیم به انجام چنین جراحی میگیرند. بنابراین اگر هنوز مایل به بچهدار شدن هستید، توصیه میشود که انجام این جراحی را به تعویق بیاندازید. با این که انجام جراحی بالا بردن پستان مانع حاملگی یا شیردادن به فرزندتان در آینده نخواهد شد، اما حاملگی به احتمال زیاد موجب شل شدن و افتادگی مجدد پستانها خواهد شد. بیشتر جراحان توصیه میکنند که این جراحی بین 6 تا 12 ماه پس از پایان دوران شیردهی به نوزاد انجام شود تا پستان تقریبا به شکل طبیعی خودش بازگشته باشد.
این جراحی نیز ممکن است مانند همه جراحیها با خطرات یا عوارضی همراه شود. گر چه احتمال بروز این مشکلات کم است، اما بهتر است پیش از انجام جراحی همه آنها را بررسی کرده باشید. تکتک موارد را پیش از انجام جراحی با جراحتان بررسی کنید تا آگاهانه دست به انجام جراحی بزنید.
✔جای زخم: پس از جراحی جای زخمهایی بر روی پوستتان ایجاد خواهد شد. این جای زخمها ابتدا قرمز هستند. سپس کبود شده و بین 12 تا 18 ماه پس از جراحی تقریبا محو میشوند. گاهی این جای زخمها ممکن است گستردهتر، پهنتر، قرمز یا دردناک شوند و در آن زمان ممکن است برای بهبودی نیاز به انجام جراحی دیگری باشد.
✔خونریزی: هر چند احتمال خونریزی شدید بسیار کم است، اما دور از ذهن نیست. در نتیجه ممکن است برای متوقف کردن این عارضه نیاز به انتقال خون یا انجام جراحی مجدد پیدا کنید. هر گونه خونریزی احتمالی، معمولا به فاصله کمی از انجام جراحی اولیه روی میدهد. پیش از انجام جراحی لیفت کردن پستان، جراح حتما در مورد مصرف نکردن داروهایی که ممکن است موجب بروز خونریزی شوند به شما توضیحاتی خواهد داد. کنترل فشار خون پیش از جراحی ضروری است.
✔عفونت: اگر جای زخم شما دچار عفونت شود، احتمالا باید برای درمان آن داروهای آنتیبیوتیک و غیره مصرف کنید. این مسئله ممکن است بر نتیجه جراحی نیز تأثیراتی بگذارد. اگر نوک پستان شما پیش از جراحی ترشحاتی دارد، باید حتما این مسئله را به جراح بگویید. چرا که ممکن است این مشکل پس از جراحی موجب بروز عفونت شود.
✔التهاب، کبودی و درد: پستانهای شما تا مدتی پس از جراحی لیفت دارای تورم و کبودی است. بهبود این مسئله ممکن است چند هفته طول بکشد. در موارد بسیار کمی احتمال دارد این درد طولانیتر نیز شود. گاهی نیز ممکن است کمردرد و گردندردی که پیش از جراحی داشتید، پس از جراحی کاملا بهبود نیابد.
✔سرم: این همان جایی است که مایعات پس از عمل ماستوپکسی در درون پستان جمع میشوند. لازم است که این مایع جمع شده در پستان با کمک سوزن یا جراحی خارج شود. این مسئله ممکن است بر نتیجه نهایی جراحی شما تأثیرگذار باشد.
✔بیرونزدگی: این مشکل ناشی از بیرون زدن بخیهها از سطح پوست است و به راحتی با برداشتنشان درمان میشود.
✔ترمیم یافتن زخم : لبههای زخمها، به ویژه در انتهای خط جای زخم، ممکن است دچار پارگی شود. گر چه معمولا میتوان این مشکل را با پوشاندن جای زخم رفع کرد، اما شاید انجام جراحی دیگری برای برداشتن بافتهایی که شفا نیافتهاند لازم شود. در افراد سیگاری احتمال بروز مشکلات در روند شفا یافتن زخم بیشتر است.
✔از دست رفتن خونرسانی به پوست، چربی، بافت یا نوک پستان: اگر جریان خونرسانی به برخی از نواحی پوست، چربی، پستان، نوک یا هاله پستان در جریان جراحی قطع شود، این نواحی ممکن است دچار بافتمردگی (نکروز) شوند. این بدان معناست که باید جراحی دیگری بر روی شما صورت بگیرد که نتیجه آن بر نتیجه جراحی اولیه نیز تأثیرگذار است. پوست ناحیه دچار بافتمردگی دارای برجستگی و ناهموار است. گاهی نیز بخشی از چربی پستان سفت میشود که این مسئله در تصویربرداریهای آینده از پستان (ماموگرافی) تأثیرگذار است.
✔نامتقارن بودن: این مشکل به شرایطی گفته میشود که دو پستان دقیقا یک شکل و یک اندازه نیستند. همچنین ممکن است انتهای جای زخمها نامتقارن شوند. گر چه ممکن است این مشکل خودبهخود به مرور زمان رفع شود، اما گاهی نیز باید یک جراحی کوچک برای متقارن کردن دو پستان انجام داد.
✔افزایش یا کاهش حس: حس پستان در بیشتر افراد پس از جراحی تغییر میکند. شایعترین موارد بیحسی اطراف محل جای زخم و افزایش یا کاهش حس نوک پستان است. در موارد نادر، این تغییر حس در نوک پستان دایمی است، به ویژه اگر بافت آن را کنده و از نو جاگذاری کرده باشند. این کاهش حس در نوک پستان به ندرت در فرآیند شیردهی پستان مشکلی ایجاد میکند.
✔آسیب به بافتهای عمیقتر: در مواردی نادر این جراحی ممکن است به بافتهای عمیقتر از جمله عصبها، رگها، ماهیچهها و ششها (دستگاه تنفسی) آسیب بزند. این آسیب ممکن است موقت یا دایمی باشد.
✔نتیجه نامطلوب: گاهی افراد از نتیجه جراحی کوچک کردن پستانشان راضی نیستند. این مسئله ممکن است ناشی از نتیجه زیباییشناختی ظاهری و اندازه یا تغییر در حس پستانشان باشد. بسیار مهم است که پیش از انجام جراحی دقیقا پیرامون شکل ظاهری و اندازه پستان مورد نظرتان با جراح حرف بزنید تا بدانید که انجام چنین کاری ممکن است یا خیر.
✔تغییرات به مرور زمان: شکل ظاهری پستان شما در اثر عوامل مختلف به مرور زمان از جمله بالا رفتن سن، حاملگی و تغییرات وزن بدن تغییراتی خواهد کرد. در صورت بروز تغییرات، شاید لازم باشد که برای بازسازی ظاهر پستان جراحی دیگری انجام دهید.
✔واکنشهای حساسیتی: در مواردی نادر حساسیت داشتن افراد به نوار، بخیه یا مایعات به کار رفته در جراحی گزارش شده است. اگر در هنگام جراحی نسبت به چیزی دچار حساسیت شوید، ممکن است لازم باشد که جراحی دیگری انجام دهید.
✔ عفونت در قفسه سینه: در موارد کمی ممکن است عفونتی در قفسه سینه ایجاد شود. میزان احتمال بروز چنین مشکلی در افراد سیگاری بیشتر است.
✔لختگی خون: ممکن است خون در پاهای شما لخته شود (در اصطلاح به آن ترومبوز ورید عمقی میگویند). این مشکل منجر به درد و التهاب خواهد شد و از راه رقیقکنندههای خون آن را درمان میکنند. در مواردی نادر، ممکن است بخشی از لختگی خون جدا شده و به ششها برود (در اصطلاح به آن آمبول ریوی میگویند). احتمال بروز چنین مشکلی برای افراد سیگاری، دارای اضافه وزن یا کسانی که قرصهای ضدبارداری مصرف میکنند بیشتر است.
✔سکته قلبی یا مغزی: فشاری که انجام جراحی روی قلب شما وارد میکند ممکن است باعث بروز سکته قلبی شود. احتمال بروز چنین مشکلی را حتما پیش از جراحی بررسی خواهند کرد.
✔مرگ: مانند هر جراحی دیگری احتمال مرگ در اثر جراحی وجود دارد، گر چه احتمال آن بسیار کم است.
جراحی کوچک کردن و بالابردن پستان معمولا در حالت بیهوشی عمومی (شما در حالت خواب هستید) یا موضعی (بخشی از بدنتان به طور کامل بیحس است) انجام میشود. این جراحی معمولا یک ساعت و نیم (90 دقیقه) طول میکشد. ممکن است به شما آنتیبیوتک بدهند تا محیط زخم تمیز بماند. همچنین ممکن است لولههایی برای تخلیه مایعات یا خون به شما وصل شده باشد. معمولا این لولهها را پس از خالی شدن کل مایعات اضافی و پیش از ترخیص شما از بیمارستان بر میدارند. ممکن است همان روز امکان بازگشت به منزل را داشته باشید یا این که شما را برای یک شب در بیمارستان نگه دارند. اگر به شما اجازه دهند که همان شب نخست به منزل برگردید، یک فرد بزرگسال و آگاه باید حتما در آن شب کنار شما بماند. پس از جراحی ممکن است احساس تنگی و انقباض در قفسه سینه داشته باشید و دندهها و پستانهای شما درد بکند. معمولا مصرف مُسکنهای عادی برای از بین بردن این درد کافی است.
پستانهای شما با پانسمانهایی پوشیده خواهد شد. لازم است تا شش هفته نوعی سوتین بدون کشِ زیرپستان بپوشید تا زمانی که پستانهایتان بهبود یابد.
گر چه در فاصله کمی پس از جراحی دیگر نیاز به استراحت در تخت خواب ندارید، ولی برای انجام نرمشهای سبک باید تا دو هفته صبر کنید. معمولا تا شش هفته بعد میتوانید به زندگی عادیتان برگردید. بیشتر خانمهای شاغل تا دو هفته پس از انجام این جراحی در مرخصی هستند. تا چند هفته پس از جراحی پستانهای شما دچار التهاب است و درد میکند. تا چندین هفته پس از انجام این جراحی هیچ چیز سنگینی را بلند نکنید و دست کم تا دو هفته از انجام رفتارهای جنسی (سکس) خودداری کنید. تا مدتی در خودرو پشت فرمان یا در صندلی جلو ننشینید تا زمانی که از بستن کمربند ایمنی احساس راحتی کنید. به تدریج زندگیتان به حالت عادی باز خواهد گشت.
در ابتدا ممکن است پستانهای شما زیادی رو به بالا و پوست آن زیادی تنگ به نظر برسد. از بین رفتن التهاب چند هفتهای طول میکشد و دستیابی به نتیجه نهایی حدود چند ماه زمان نیاز دارد. بیشتر خانمها از نتیجه این جراحی راضی هستند، گر چه برخی همچنان از شکل ظاهری یا اندازه پستانشان ناراضی خواهند بود. شاید این مسئله شامل شما نیز شود. گر چه ممکن است حس نوک پستانتان پس از جراحی کمتر یا بیشتر شود، اما این مسئله در بیشتر موارد خودبهخود برطرف میشود. گر چه در طول زمان به نظر میرسد که اندازه پستان شما تغییر بارزی نداشته است، اما احتمالا لازم باشد سوتینهایی با شکل و اندازه متفاوت استفاده کنید.
برای دستیابی به بهترین نتایج زیباییشناختی، باید از خودتان مراقبت کنید. این یعنی:
✔ از انجام حرکتهای شدید و تند پس از جراحی بپرهیزید.
✔ آن گونه که به شما گفته شده است، از جای زخمها مراقبت کنید.
✔ مراقب افزایش یا کاهش وزن باشید.
✔ پیش از حاملگی خوب بیاندیشید.
✔ نوع تغذیهتان را اصلاح کنید و ورزش سبک را در برنامهتان داشته باشید.
خونریزی پس از جراحی موجب التهاب، تغییر رنگ پوست و بروز درد میشود. نشانههای بروز عفونت شامل درد، التهاب و وجود چرک در ناحیه جای زخم است. گاهی نیز ممکن است دچار تب شوید. وجود لخته خونی در پا منجر به التهاب و درد در ساق پا میشود. اگر این لخته به ششها برسد، ممکن است دچار تنگی نفس یا درد قفسه سینه شوید. اگر جای زخم جراحی به خوبی شفا نیابد، دردناک و نمناک میشود. اگر پس از جراحی نگران چیزی هستید، حتما با جراح یا پزشک خانوادهتان تماس بگیرید.
این متن برای ارایه اطلاعات سودمند به شما پیرامون جراحی بالا بردن پستان نگاشته شده است و صرفا شامل موارد کلی میشود. مسایل ویژه منحصر به هر فرد در این جا مطرح نشده است. این متن به هیچ وجه جایگزین رفتن پیش پزشک یا جراح برای مشاوره نمیباشد و اگر قصد انجام جراحی را دارید، باید حتما به ایشان مراجعه کنید
دكتر علي كربلايي خاني
فوق تخصص ترميمي
جراحي پلاستيك صورت بيني سينه
شكم و پيكر تراشي
دانشيار دانشگاه علوم پزشكي
دكتر علي كربلايي خاني يكي از با تجربه ترين و با سابقه ترين جراحان پلاستيك در ايران و شهر تهران هستند كه تجربه جراحي بيش از بيست هزار عمل جراحي زيبايي را در كارنامه خود دارند اكنون نيز با كوله باري از تجربه در خدمت هموطنان داخل و خارج كشور و همچنين توريستهاي عزيز از كشورهاي دور و نزديك هستند
Alikhanikhani@gmail.com