دكتر علي كربلايي خاني
جراح پلاستيك
جراحان پلاستیک توجه ویژهای به ناحیه تنه شکم دارند، چرا که امکان تراز کردن بدن را فراهم میکند. تنه شکم در این جا به معنای ناحیه بین زیر پستان تا بالای لگن است. جراحی پلاستیک شکم که به جراحی جمع کردن شکم (Tummy tuck) هم مشهور است، راهی برای کاهش میزان پوست و چربی اضافی اطراف شکم و محکم کردن ماهیچههای دیواره آن است. این جراحی منجر به ایجاد ظاهری زیبا در ناحیه شکم میشود. با افزایش تقاضا برای از بین بردن چاقی با کمک جراحی، این جراحی یکی از راههای اصلی کمک به افراد برای از بین بردن بافت اضافی نایحه شکم پس از انجام کاهش وزن شده است.
قبل و بعد جراحی شکم
چربی قرار گرفته در تنه شکم به بخشهای مختلفی تقسیم میشود. این چربی با کمک لایه اسکارپا فاشیا به لایههای سطحی و عمیق دستهبندی شده است. خونرسانی پوست و چربی این ناحیه از طریق ریزرگهای فوقانی و تحتانی بالای معده صورت میگیرد. این ناحیهها فاشیاهای لنگریگونهای مانند ASIS و ناف هستند که پشتیبانی ساختار پوست شکم را بر عهده دارند. مناطق اینگوینال و مونس پوبیس از مهمترین مناطق هستند، چرا که یکپارچگی ساختاری شکم را پس از عمل جراحی حفظ میکنند.
دلایل انجام جراحی شکم بسیار متنوع است، از جمله (1) تمایل برای زیباتر کردن ظاهر شکم، (2) برداشتن پوست اضافی و شلی شکم پس از چند بار زایمان، و (3) شلی و آویزان شدن پوست شکم پس از کاهش وزن زیاد در کسانی که چاق بودهاند. در زمان تصمیمگیری برای انجام این جراحی، بررسی دقیق سابقه پزشکی فرد حیاتی است. مسئله شفای زخم بسیار مهم است و فرد باید در وضعیت خوبی از نظر سلامت غذایی باشد. انجام جراحی بر روی بیماران چاق چالش برانگیزتر است. برطرف کردن شُلی و افتادگی پیشبندگونه پوست اضافی ممکن است نیاز به انجام برشهای بیشتر داشته باشد و ممکن است لازم باشد برای لیفت یا بالا بردن ران، کمر، بازو و پهلو عملهای دیگری نیز صورت گیرد. پژوهشها نشان داده است که هر چه شاخص توده بدنی (BMI) فرد بهتر باشد، نتایج عمل او نیز بهتر است. افرادی که چربی یا شلی پوست چندانی در ناحیه شکم ندارند، بهتر است صرفا مکشچربی یا لیپوساکشن را انجام دهند. کسانی که میزان چربی زیرپوست و شُلی پوست شکمشان کم تا متوسط و بیشتر در ناحیه زیر ناف است، بهتر است جراحی شکم محدود بر رویشان صورت گیرد. افراد دارای شلی بیش از حد پوست، چربی زیاد و ضعیف بودن دیواره شکم بهترین گزینههای برای انجام جراحی پلاستیک شکم هستند
افراد دارای وضعیت جسمانی ناسالم، از جمله کسانی که بیماری قلبی ـ تنفسی، سیروز و دیابت کنترلنشده دارند، بهتر است چنین جراحی را انجام ندهند. کشیدن سیگار بسیار بر روی نتایج جراحی پلاستیک شکم تأثیرگذار است، چرا که این جراحی نیازمند خونرسانی کافی است. بسیاری از جراحان پلاستیک سیگاری بودن را یکی از موارد منع و مخالفت با انجام جراحی شکم در نظر میگیرند
هیچ گونه تجهیزات ویژهای برای انجام این جراحی نیاز نیست. برخی از جراحان طرفدار استفاده از بخیههای خاصی مانند بخیههای خاردار هستند، اما اینها صرفا ترجیح شخصی خود جراحان است. اگر قرار است مکشچربی هم انجام شود، باید وسایل آن در هنگام جراحی فراهم شود. امکان انجام مکش بسته نیز باید فراهم باشد.
.لازم است فردی به عنوان دستیار در کنار جراح اصلی باشد تا در صورت لزوم جایگزین او شود و در بستن لایههای مختلف مرتبط با این جراحی به او کمک کند
وضعیت سلامت جسمانی فرد باید پیش از جراحی به حالت بهینه باشد. در صورت لزوم باید از قبل تمامی گواهیهای لازم را برای همه بیماریهای فرد که ممکن است در نتیجه عمل تأثیرگذار شوند، گرفت. آنتیبیوتیکهای لازم باید برای کاهش آلودگی فلور پوستی زخم پیش از عمل تجویز شوند
بیکینی قرار بگیرد. سپس فِلپی بین فاشیا و چربی بالاتر از costal margin ایجاد میشود و با زاویه تا فرآیند xiphoid میرود. دور تا دور ناف از درون فلپ بریده میشود به طوری که با کمک ساقه ناف و چربی به شکم چسبیده بماند. باید توجه داشت که به اندازه کافی چربی دور ناف باقی بماند تا از ایسکمی و بافتمردگی آن جلوگیری شود. پس از تشکیل فلپ، بیمار در روی تخت به حالت نیمه درازکشیده قرار داده میشود تا فلپ پایین آورده شده و موقعیت نهایی آن در برش قبلی معلوم شود. در این جا فاشیای ماهیچه رکتوس چین میخورد تا دیواره شکم را تقویت کند. پس از برآورد دقیق، نمونه برش خورده و فلپ بالایی با چند لایه بخیه به برش پایین پیوند میخورند تا از باز شدن فلپ جلوگیری شود. سپس ناف در درون فلپ کاشته میشود. شگردهای مختلفی برای امفالوپلاستی مطرح شده است. به نظر میآید که همچنان ترجیح خود جراح برای شگرد مورد استفاده برای کاشت ناف اهمیت بیشتری دارد.
در این مرحله ناحیه ای که در زیر ناف قرار دارد و باید برداشته شود و همین ناحیه هست که حاوی ترکها و استریاهای بارداری می باشد مشخص شده است
مرحله اول جراحی شکم
.در این مرحله لیپوماتیک کامل شکم انجام می شود و فلاپ شکمی تا ناحیه بالای شکم یا همان گزیفویید آزاد می شود
مرحله دوم جراحی شکم
.در این مرحله عضلات شکم که در اثر بارداری از هم فاصله گرفته دچار شلی و دیاستاز شده اند در لایه های مختلف ترمیم می شود
مرحله سوم جراحی شکم
.دراین مرحله ناف که بعد از برداشتن پوست و چربی های اضافی شکم که حاوی ترکهای بارداری در محل خود باقی مانده است به محل جدید جابجا می شود.
مرحله چهارم جراحی شکم
.در این مرحله تکمیل عمل جراحی و ترمیم کامل برش شکم انجام می شود در افرادی که از نظر ژنتیکی استعداد دارند ممکن است در این ناحیه گوشت اضافه ایجاد شود.
مرحله پنجم جراحی شکم
روش جراحی پلاستیک شکم را میتوان با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد بدن هر فرد تغییراتی جزیی داد. به کارگیری مکشچربی در برداشتن چربی اضافی کناره پهلوها و بالای رانها کمک میکند تا سطح بدن در نتیجه جراحی صاف و یکدست شود. انجام پانریکولکتومی ، که در واقع همان جراحی پلاستیک شکم بدون چیندادن ماهیچه است، برای افرادی که کاهش وزن شدید داشتهاند سودمندتر است. خونرسانی شکم در این نوع جراحی بهتر است، چرا که تا فرآیند xiphoid ادامه نمییابد. این امر وجود جریان خون کافی را پس از کاهش وزن شدید و افتادگی شدید پیشبندگونه پوستی تضمین میکند. «جراحی شکم محدود» برای کسانی که اضافه وزن ندارند ولی دارای شلی دیواره شکم زیرناف و مقداری چربی و پوست اضافی هستند، ایدهآل است. این شامل خانمهایی است که معمولا وزن مناسبی دارند و با وجود زایمان یک یا دو فرزند، همچنان پوست شکمشان انعطاف مناسبی دارد. مهم است که افراد پس از جراحی تا دو هفته در موقعیت نیمهدراز کشیده (Semi-Fowler) باشند. این موقعیت منجر به جلوگیری از فشار بیش از حد بر روی محل برش و کاهش جای زخم میشود. برداشتن چربی دور کمر با جراحی را میتوان بر روی افرادی که چربی زیادی در ناحیههای پهلو، باسن و ران دارند انجام داد. این جراحی نوعی برداشتن چربی اطراف این ناحیههاست که موجب بالا بردن یا لیفت ران و باسن همراه با شکم میشود. مکش بسته و آنتیبیوتیکهای خوردنی باید طبق نظر جراحی استفاده شوند و به نظر میرسد که برای پیشگیری از عفونت و دیگر عوارض مانند شکلگیری سرم و هماتوم سودمند است
شکلگیری سرم و هماتوم از عوارض جانبی رایج پس از جراحی پلاستیک شکم است. اگر به موقع درمان نشود، ممکن است در اثر جلوگیری از خونرسانی موجب بافتمردگی یا در اثر عفونت موجب نابود شدن فلپ شود که این خطر مرگ را به همراه دارد. قرار دادن وسایل مکش بسته باعث کاهش احتمال جمع شدن مایعات میشود. ناسازگاری عروقی برای ناف یکی از عوارضی است که باید از آن جلوگیری کرد. هدف از برش دقیق ساقه ناف نگهداشتن چربی کافی در اطراف ناف برای حفظ جریان خونرسانی است. عوارض زخم سطحی همچنان رایجترین عارضه جانبی چنین افرادی است. عفونت و پارگی زخم زمانی روی میدهد که در زمان بستن محل برش جراحی انقباض زیادی صورت گرفته باشد. معمولا افراد را پس از جراحی در حالت نیمه درازکشده قرار میدهند تا از چنین عوارضی جلوگیری شود، اما باز هم هر از گاهی چنین مواردی بروز میکند
اگر همه چیز درست انجام شود، افراد از نتیجه به دست آمده از جراحی پلاستیک شکم راضی خواهند بود. با این حال، باید به افراد در مورد اصلاح سبک زندگی آموزشهایی داد تا از جمع شدن دوباره چربی در ناحیه شکم پیشگیری شود. این یعنی انجام پیوسته ورزش، داشتن رژیم غذایی سالم، ترک سیگار و مصرف نکردن بیرویه نوشیدنیهای الکلی
جراحی پلاستیک شکم فرآیندی مهم است و ممکن است عوارض جانبی جدی را در بر داشته باشد. یکی از آنها عفونت زخم است که ممکن است به طولانی شدن مدت بستری در بیمارستان، کاهش نتایج زیباییشناسانه عمل و افزایش هزینههای درمانی بیانجامد. بنابراین شناسایی عوامل خطر و معاینه و آزمایش دقیق فرد پیش از انجام جراحی بر روی او بسیار ضروری است. داشتن رویکرد گروهی در کاهش عوارض جانبی بسیار سودمند است. پیش از انجام جراحی، فرد بایستی این کارها را انجام دهد یک متخصص قلب و ریه وضعیت قلبی و تنفسی وی را ارزیابی کند فرد روش کار با دستگاه تنفسسنج خودآزما را از یکی از پرستاران بیاموزد یک متخصص داروساز به فرد در مورد روشهای کنترل درد با کمک داروها، آنتیبیوتیکها و رقیقکنندههای خون مشاوره دهد .یک متخصص هوشبری سلامت فرد را برای انجام هوشبری عمومی تأیید کند.
متاسفانه گاه مشاهده می شود خانمهایی که قصد عمل جراحی سزارین دارند مراجعه می کنند و تقاضا دارند همزمان با عمل سزارین عمل زیبایی شکم هم انجام دهند، و گاه بدتر از آن خانمهایی را مشاهده می کنیم که این عمل را کردند و پس از خرابکاری انجام شده جهت ترمیم مراجعه می کنند توصیه می شود که خانها جدا" از این عمل همزمان دوری کنند نه تنها هیچ نتیجه ای بدست نمی آورند بلکه عمل جراحی زیبایی شکم که قراره بعدا انجام بشود را تحت الشعاع قرار می دهد بهترین زمان برای عمل جراحی ابدومینوپلاستی شش ماه تا یک سال بعد از سزارین است.
در افراد چاق و غیرچاق و کسانیکه سابقه بارداری داشته اند و کسانیکه سابقه بارداری ندارند افراد چاق و کسانیکه توده بدون چربی یا BMI یا BODY MASS INDEX آنها بالای 35 باشد بهتره قبل از عمل شکم وزن خود را کم کنند
BMI چطوری محاسبه میشود?
در محاسبه آن باید وزن تقسیم بر مجذور قد به متر شود مثلا اگر قد شما 1/7متر باشد و وزن شما 80 کیلوگرم محاسبه بی ام آی 80تقسیم بر 1.7*1.7=2.89 بی ام آی میشود 27.68 که عمل زیبایی شکم و لیپوماتیک منعی ندارد
متاسفانه افراد زیادی به ما مراجعه می کنند که نیاز به عمل جراحی باز داشته اند ولی با مراجعه به افراد غیره خبره و غیر متخصص عمل لیپوماتیک انجام شده و عمل جراحی اصلی یا جراحی شکم را با مشکل مواجعه کرده است نمونه این جراحی و لیپوماتیک توسط افراد غیر خبره را در یک پیج اختصاصی آوردم قبل از انجام لیپوماتیک حتما مشاوره با جراح پلاستیک به عمل آورید تا عمل درست به عمل آید.
لیپوماتیک و لیپوساکشن در کسانی انجام می شود افتادگی پوست شکم ندارند چون ممکن است حتی فرد بارداری نداشته ولی پوست شکم آنقدر افتادگی دارد که لیپوی تنها کارایی ندارد و عمل جراحی باز را ضروری می سازد.
دكتر علي كربلايي خاني
فوق تخصص ترميمي
جراحي پلاستيك صورت بيني سينه
شكم و پيكر تراشي
دانشيار دانشگاه علوم پزشكي
دكتر علي كربلايي خاني يكي از با تجربه ترين و با سابقه ترين جراحان پلاستيك در ايران و شهر تهران هستند كه تجربه جراحي بيش از بيست هزار عمل جراحي زيبايي را در كارنامه خود دارند اكنون نيز با كوله باري از تجربه در خدمت هموطنان داخل و خارج كشور و همچنين توريستهاي عزيز از كشورهاي دور و نزديك هستند
Alikhanikhani@gmail.com