دكتر علي كربلايي خاني
جراح پلاستيك
دكتر علي كربلايي خاني
جراح پلاستيك
.jpg)
با گذر زمان پوست انسان حالت ارتجاعی‌اش را از دست می‌دهد و ماهیچه‌ها با بالا رفتن سن شُل می‌شوند. در ناحیه چشم، اين پوست شل شده در پلک بالایی به صورت چروک شده روی هم قرار می‌گیرد و در پلک پایین به صورت چروک‌هایی با شکاف عمیق پدیدار می‌شود. همزمان ماهیچه زیر پوست نیز شل می‌شود. این مسئله باعث می‌شود که چربی اطراف کاسه چشم از جای خودش بیرون زده و ناحیه چشم حالت پُف‌کردگی بگیرد. در برخی از خانواده‌ها پُف‌کردگی دور چشم به صورت ارثی از دوران بزرگسالی و پیش از هرگونه تغییرات پوستی روی می‌دهد.
جراحی بلفاروپلاستی، که معمولاً به عنوان جراحی کاهش اندازه پلک نیز شناخته می‌شود، عملی برای تغییر شکل پلک‌ها است. کاهش اندازه پلک بالایی موجب بهبود حس بینایی شما شده و ظاهرتان را جوان‌تر می‌کند. کاهش اندازه پلک پایینی می‌تواند به کاهش چین و چروک و پُف‌کردگی اطراف چشم کمک کند.
عضلات ما با بالا رفتن سِن شُل می‌شوند و پوست خاصیت ارتجاعی‌اش را از دست می‌دهد. این مسئله در ناحیه پلک ها، موجب چین‌خوردگی در پلک بالایی و ایجاد چین و چروک عمیق در پلک پایینی می‌شود. همچنین شل شدن ماهیچه‌های زیر پوست در ناحیه چشم باعث می شود چربی‌هایی که چشم را در برگرفته‌اند رو به جلو بیایند و زیر چشم حالت پُف‌کردگی بگیرند. در برخی از خانواده‌ها این مسئله در اوایل بزرگسالی به طور ارثی بروز می‌کند.
افتادگی پوست، چین و چروک و پُف‌کردگی اطراف چشم اغلب صبح بدتر هم می‌شود، به ویژه پس از گذراندن دوره‌ای پراضطراب و کمبود خواب. دلیلش آن است که مایعاتی که معمولا در حالت ایستاده در کل بدن قرار می‌گیرند، وقتی که به صورت خوابیده هستیم در مناطقی مانند پلک‌ها که پوست شل‌تر است، می‌روند. بالا رفتن سن نیز ممکن است باعث افتادگی پلک‌ها و ایجاد چین‌های پوستی در پلک بالایی شود. گاهی این آویزان بودن پوستِ پلک چنان زیاد می‌شود که بر روی لبه‌های مژه‌ها قرار می‌گیرد.
شما با جراح‌تان ملاقات‌هایی خواهید داشت تا دلیل انجام جراحی و آن چیزی که از انجام جراحی می‌خواهید را با او مطرح کنید. جراح سابقه هر گونه بیماری که دارید یا داشته‌اید را از شما خواهد پرسید و یادداشت خواهد کرد. در صورت داشتن سابقه بیماری تیروییدی، فشار خون، قند خون (دیابت) و ناهنجاری چشم (مانند جداشدگی شبکیه و کوری تدریجی یا گلوکوم)، حتما آن را مطرح کنید. همچنین جراح داروهای مصرفی شما را نیز بررسی و یادداشت خواهد کرد، از جمله مصرف هر گونه داروی گیاهی، سنتی یا غیردرمانی که ممکن است بدون تجویز هیچ پزشکی در حال مصرف آن باشید.
جراح احتمالا عکس‌هایی از زوایای مختلف از صورت، چشم‌ها و پوست‌تان خواهد گرفت و در پرونده پزشکی‌تان ثبت خواهد کرد. همچنین از شما خواهند خواست که فرم رضایت‌نامه‌ای را برای گرفتن عکس و ثبت آن در پرونده پزشکی امضا کنید. وی قد و وزن شما را اندازه خواهد گرفت تا تشخیص دهد که آیا انجام جراحی بر روی شما مناسب است یا خیر. اگر اضافه وزن داشته باشید یا باردار باشید، یا قصد بارداری در آینده نزدیک را داشته باشید، جراح به تعویق انداختن این جراحی را به شما توصیه خواهد کرد. اگر قرار بر آن است که جراحی را با بیهوشی موضعی انجام دهید، جراح اطمینان حاصل خواهد کرد که شما توانایی دراز کشیدن به صورت ثابت در سطحی مسطح را دارید. شاید جراح از شما بخواهد که برای معاینه پیش چشم‌پزشک نیز بروید.
جراحی کاهش اندازه پلک را معمولا در حالت بیهوشی عمومی (شما در حالت خواب هستید) یا موضعی (بخشی از بدن‌تان به طور کامل بی‌حس است) انجام می‌دهند (در هر دو صورت فقط در بیمارستان). در یک جراحی معمولی بر روی پلک، جراح برش‌هایی در طول خط‌های طبیعی پلک‌ها، یعنی شیارهای چروک‌ها در پلک بالایی و درست زیر مژگان در پلک پایین، ایجاد می‌کند. این برش‌ها تا ناحیه خط کناری چشم، جایی که در زمان خندیدن پوست چین‌دار می‌شود، کشیده می‌شوند.
چربی، پوست اضافی و شل شدگی ماهیچه از راه این برش‌ها برداشته می‌شوند. اگر ناحیه‌ای پر از چربی در زیر پلک پایین‌تان ایجاد شده باشد، البته بدون پوست اضافی، می‌توان آن چربی را از راه ناحیه داخلی پلک پایین هم خارج کرد. همه برش‌های صورت گرفته با بخیه بسته خواهند شد.
اگر هدف‌تان انجام جراحی کاهش اندازه پلک یا بلفاروپلاستی است، صرفا به جراحی مراجعه کنید که متخصص این کار باشد و تجربه و تخصص کافی داشته باشد. جراح پیش از هر چیز گزینه‌های مختلف جراحی و نتایج احتمالی هر کدام را پیش پای شما می‌گذارد. جراحان در چند تخصص جراحی امکان انجام جراحی‌های زیبایی را دارند. پزشک خانواده شما می‌تواند در زمینه یافتن جراح مناسب به شما مشاوره بدهد. هیچ کس در فوریت انجام جراحی کاهش اندازه پلک نیست و هرگز لازم نیست که این جراحی به صورت فوری و اورژانس انجام شود. اگر جراح مورد نظر شما را در فشار گذاشته تا زودتر تصمیم بگیرید، توصیه ما این است که دنبال جراح دیگری باشید.
تلاش کنید تا جایی که می‌توانید سالم باشید. حفظ وزن با مصرف خوراکی‌های مناسب و انجام ورزش روزانه مهم است. در این باره از پزشک خانواده‌تان مشورت بگیرید. اگر سیگاری هستید، دست کم شش هفته پیش از انجام جراحی آن را ترک کنید تا از ایجاد عوارض جانبی پس از عمل خودداری شود. در 24 ساعت مانده به زمان جراحی حتما حمام کنید تا از تمیز بودن محل انجام جراحی اطمینان حاصل کنید.
گاهی پیشانی و ابروی دارای چین و چروک ممکن است باعث شود که پلک نیز چروک و افتاده به نظر بیاید. در نتیجه ممکن است جراح به شما پیشنهاد انجام جراحی بالا بردن (لیفت) ابرو را همزمان یا به جای جراحی کاهش اندازه پلک بدهد. صرفا چین و چروک‌های برداشته شده از راه این جراحی از بین خواهند رفت. چروک شدن پوست بر روی گونه معمولا باقی می‌ماند. اگر در سایر ناحیه‌های صورت و گردن نیز دچار چین و چروک یا شل‌شدگی پوست هستید، پیشنهاد می‌شود که همزمان با جراحی کاهش اندازه پلک، جراحی‌های لیفت صورت یا گردن یا هر دو را نیز انجام دهید. جراحی لیفت صورت علاوه بر بالا بردن (لیفت) ابرو و پلک بالایی، به بهبود وضعیت ظاهری پوست اطراف چشم نیز کمک می‌کند.
هر چند که جراحی «بلفاروپلاستی» بهترین روش از بین بردن افتادگی پلک بالایی است، اما با کمک لیزر نیز شاید بتوان سطح پوست این ناحیه را به روشی کنترل شده اصلاح کرد. به این نوع درمان، بازسازی سطحی لیزری می‌گویند و می‌توان آن را همزمان با جراحی کاهش اندازه پلک انجام داد تا هر گونه چین و چروک باقیمانده را نیز از بین برد. پس از انجام این نوع لیزر، پوست به مرور زمان خوب می‌شود و چین و چروک بسیار کمتری خواهد داشت. این بهبودی دایمی نیست و انجام این روش بر روی افرادی با پوست تیره رنگ، خوب پاسخ نمی‌دهد. این روش هیچ تأثیری بر روی از بین بردن کبودی زیر چشم ندارد.
از راه بوتاکس (تزریق بوتولیوم توکسین) هم می‌توان برای از بین بردن چین و چروک بهره برد.
این جراحی نیز ممکن است مانند همه جراحی‌ها با خطرات یا عوارضی همراه شود. گر چه احتمال بروز این مشکلات کم است، اما بهتر است پیش از انجام جراحی همه آنها را بررسی کرده باشید. تک‌تک موارد را پیش از انجام جراحی با جراح‌تان بررسی کنید تا آگاهانه دست به انجام جراحی بزنید.
اگر این جراحی بر روی پلک پایین یا هر دو پلک صورت بگیرد، معمولا در حالت بیهوشی عمومی (شما در حالت خواب هستید) یا موضعی (بخشی از بدن‌تان به طور کامل بی‌حس است) انجام می‌شود. اگر جراحی صرفا بر روی پلک بالایی صورت می‌گیرد، معمولا جراحی در حالت بیهوشی موضعی انجام می‌شود. این جراحی معمولا بین یک تا دو ساعت طول می‌کشد. ممکن است به شما آنتی‌بیوتک بدهند تا محیط زخم تمیز بماند. ممکن است همان روز امکان بازگشت به منزل را داشته باشید یا این که شما را برای یک شب در بیمارستان نگه دارند. معمولا مصرف مُسکن‌های عادی برای از بین بردن درد ناشی از این جراحی کافی است.
پس از این جراحی دست کم تا 24 ساعت از رانندگی کردن یا استفاده از دستگاه‌هایی که نیازمند تمرکز چشم است، تا زمان بازگشت حالت عادی به حرکت کره چشم بپرهیزید. تر شدن زیاد چشم‌ها پس از انجام این جراحی مسئله‌ای طبیعی است. این عارضه در اثر التهاب غشای ملتحمه (غشایی که روی چشم و داخل کاسه چشم را پوشانده است) و همچنین التهاب غدد اشکی روی می‌دهد. رفع این مسئله چند هفته طول می‌کشد. جراح برای کاهش این مشکل در این دوران قطره چشم برایتان تجویز خواهد کرد. پس از جراحی ممکن است حس کنید که پلک‌هایتان منقبض شده‌اند و راحت بسته نمی‌شوند. این مسئله به دلیل التهاب و برداشته شدن پوست اضافی در طی جراحی است. اگر نمی‌توانید هنگام خواب دو پلک را به طور کامل روی هم بگذارید، از پزشکتان بخواهید که پماد چشمی را برایتان تجویز کند. این انقباض معمولا با از بین رفتن التهاب خودبه‌خود بر طرف می‌شود.
جراح ممکن است نوارهای بخیه‌ای را برای پشتیبانی از پلک‌ها استفاده کند. اگر این نوارها خشک شوند، می‌توان آنها را عوض کرد. شستن چشم‌ها با آب سودمند است و ممکن است جراح برای این مظور قطره چشمی را توصیه کند. خوابیدن در حالت نیمه دراز کشیده به بهبود سریع‌تر التهاب کمک می‌کند. گذاشتن بسته یخ (کمپرس یخ) به مدت دو روز بر روی پلک‌ها نیز برای رفع کبودی و التهاب سودمند است. مراقب باشید که به هیچ وجه یخ را به صورت مستقیم بر روی پوست‌تان نگذارید.
معمولا بین 3 تا 5 روز پس از جراحی، بخیه‌ها را بر می‌دارند. پس از آن قادر خواهید بود که از لوازم آرایشی نیز استفاده کنید. ممکن است از شما بخواهند که حدود یک هفته نوار بخیه پشتیبان بر روی پلک پایینی‌تان بماند.
درست پس از جراحی شما امکان خارج شدن از تخت بستری را دارید. ممکن است تا یکی دو روز پس از جراحی چند قطره خون از پلک‌هایتان جاری شود. این خون را با پانسمان یا یک دستمال کاغذی تمیز بردارید. برخی فعالیت‌ها موجب افزایش جریان خون در ناحیه صورت می‌شوند (مانند خم شدن، کشش بدن، بلند کردن جسم‌ها یا حمام آب گرم). تا یک هفته از انجام هر کاری موجب افزایش جریان خون در ناحیه صورت می‌شود، خودداری کنید. تا یک ماه پس از جراحی هنگام خواب سطح سر را با کمک مُتکایی بزرگ یا چند متکا به گونه‌ای بالاتر از سطح بدن بگذارید و بسیار مراقب تماس پلک‌هایتان با سطح‌ها باشید. می‌توانید با یک دستمال نرم پلک‌ها را تمیز کنید.
برای انجام نرمش‌های سبک باید تا دو هفته صبر کنید. بیشتر افراد شاغل تا دو هفته پس از انجام این جراحی در مرخصی هستند. تا چندین هفته پس از انجام این جراحی هیچ چیز سنگینی را بلند نکنید و دست کم تا دو هفته از انجام رفتارهای جنسی (سکس) خودداری کنید. تا زمانی که با بستن کمربند ایمنی احساس راحتی نمی‌کنید، از نشستن پشت فرمان یا صندلی جلو خودداری کنید. در این باره به توصیه‌های ایمنی شرکت‌های بیمه توجه کنید. به تدریج زندگی‌تان به حالت عادی باز خواهد گشت.
در ابتدا ممکن است پوست پلک شما منقبض و ملتهب به نظر برسد. ناحیه چشم تا مدتی دچار کبودی است که می‌توان با آرایش کردن یا زدن عینک دودی آن را پوشاند. از بین رفتن التهاب چند هفته‌ای طول می‌کشد و دستیابی به نتیجه نهایی حدود چند ماه زمان می‌برد.
جای زخم‌های این جراحی تا چند ماه به رنگ صورتی خواهند ماند، اما به مرور زمان تقریبا محو می‌شوند. گر چه جای زخم ممکن است چند هفته پس از جراحی دچار انقباض شود، اما این مسئله تا شش ماه پس از جراحی خود به خود رفع خواهد شد. بیشتر افراد از نتیجه این جراحی راضی هستند، گر چه برخی همچنان از شکل ظاهری پلک‌هایشان ناراضی خواهند بود. شاید این مسئله شامل شما نیز شود.
برای دستیابی به بهترین نتایج زیبایی‌شناختی، باید از خودتان مراقبت کنید. این یعنی:
خونریزی پس از جراحی موجب التهاب، تغییر رنگ پوست و بروز درد می‌شود. نشانه‌های بروز عفونت شامل درد، التهاب و وجود چرک در ناحیه جای زخم است. اگر خونریزی در کاسه چشم روی دهد، موجب تاری دید و سردرد شدید خواهد شد. اگر چنین نشانه‌هایی بروز کرد، فورا به نزدیکترین مرکز درمانی یا جراح‌تان مراجعه کنید.
نشانه‌های وجود عفونت شامل درد، قرمزی، التهاب و ترشح مایعات از ناحیه زخم است. گاهی نیز ممکن است این نشانه‌ها با تب همراه شود. وجود لخته خونی در پا منجر به التهاب و درد در ساق پا می‌شود. اگر این لخته به شش‌ها برسد، ممکن است دچار تنگی نفس یا درد قفسه سینه شوید. اگر جای زخم جراحی به خوبی شفا نیابد، دردناک و نمناک می‌شود. اگر پس از جراحی نگران چیزی هستید، حتما با جراح یا پزشک خانواده‌تان تماس بگیرید.
این متن برای ارایه اطلاعات سودمند به شما پیرامون جراحی کاهش اندازه پلک نگاشته شده است و صرفا شامل موارد کلی می‌شود. مسایل ویژه منحصر به هر فرد در این جا مطرح نشده است. این متن به هیچ وجه جایگزین رفتن پیش پزشک یا جراح برای مشاوره نمی‌باشد و اگر قصد انجام جراحی را دارید، باید حتما به ایشان مراجعه کنید.
دكتر علي كربلايي خاني
فوق تخصص ترميمي
جراحي پلاستيك صورت بيني سينه
شكم و پيكر تراشي
دانشيار دانشگاه علوم پزشكي
دكتر علي كربلايي خاني يكي از با تجربه ترين و با سابقه ترين جراحان پلاستيك در ايران و شهر تهران هستند كه تجربه جراحي بيش از بيست هزار عمل جراحي زيبايي را در كارنامه خود دارند اكنون نيز با كوله باري از تجربه در خدمت هموطنان داخل و خارج كشور و همچنين توريستهاي عزيز از كشورهاي دور و نزديك هستند
Alikhanikhani@gmail.com
